Nowe „ świadczenie wspierające” jest nowym instrumentem wsparcia, o które mogą ubiegać się osoby z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia, wprowadzone od dnia 1 stycznia 2024 r. ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, która wprowadziła nowe rozwiązania w systemie świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów.
Jest to rozwiązanie skierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami, tak aby dorosła już osoba z niepełnosprawnością mogła decydować jak wykorzystywane ma być otrzymywane wsparcie.
Świadczenie wspierające przysługuje bez względu na dochody (brak kryterium dochodowego), a także niezależnie od innych form wsparcia otrzymywanych przez osoby z niepełnosprawnościami.
Prawo do świadczenia wspierającego uzależnione jest od uzyskania przez osobę z niepełnosprawnością decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, na poziomie od 70 do 100 punktów. Wniosek o wydanie takiej decyzji należy złożyć do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania:
Szczegółowe informacje dostępne pod numerem telefonu:
w Elblągu : 55/ 23 74 594 lub 55/ 23 74 537 lub 55/ 23 74 586
Decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia wydaje wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności na wniosek osoby niepełnosprawnej lub jej przedstawiciela ustawowego albo, za ich zgodą, na wniosek ośrodka pomocy społecznej lub centrum usług społecznych (w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej). Do wniosku dołącza się wypełniony kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem.
Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, składa się do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności w postaci:
- elektronicznej za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego albo
- w wersji papierowej.
Wniosek w wersji papierowej można również złożyć za pośrednictwem powiatowego zespołu.
Wnioski o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia składa się od dnia 1 stycznia 2024 r.
Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, poza podstawowymi danymi osoby niepełnosprawnej lub jej przedstawiciela ustawowego, zawiera informację o posiadaniu przez tę osobę ostatecznego orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności (wraz z ustalonym w nim symbolem przyczyny niepełnosprawności) albo posiadania orzeczenia, o którym mowa w art. 5 albo art. 62 ustawy o rehabilitacji, a także informację o okresie, na który orzeczenie zostało wydane.
W przypadku osób, które nie posiadają orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, wniosek powinien zawierać informację o złożeniu wniosku o wydanie orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności. Ponadto wniosek zawiera informację o wyrażeniu zgody albo jej braku na ustalenie poziomu potrzeby wsparcia pod adresem stałego pobytu. W przypadku składania wniosku przez osobę upoważnioną do reprezentowania pełnoletniej osoby niepełnosprawnej powinien on również zawierać dane tej osoby.
Kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem jest dołączany do wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Służy dokonaniu samooceny przez osobę ubiegającą się o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia w zakresie ograniczenia lub utraty jej autonomii fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej w wykonywaniu określonych czynności, związanych z obszarami codziennego funkcjonowania. Czynności te zostały dokładnie określone w kwestionariuszu.
Poziom potrzeby wsparcia ustalany jest na podstawie obserwacji, wywiadu bezpośredniego oraz oceny funkcjonowania osoby ubiegającej się o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia, przy zastosowaniu formularza w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności, a także na podstawie informacji wskazanych w kwestionariuszu.
Ocena będzie dokonywana w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub, na jej wniosek, albo w siedzibie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności albo w miejscu przez niego wyznaczonym, spełniającym warunki o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
Poziom potrzeby wsparcia ustala się w wartościach punktowych w skali od 0 do 100.
Decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia wydaje się na okres, na który osoba została zaliczona do osób niepełnosprawnych na podstawie ostatecznego orzeczenia, ustalającego stopień niepełnosprawności, albo orzeczenia, o którym mowa w art. 5 albo art. 62, o których mowa w art. 6b4 ust. 1 pkt 2, jednakże na okres nie dłuższy niż 7 lat.
Po otrzymaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia należy złożyć wniosek o świadczenie wspierające wraz z wydaną decyzją do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o świadczenie wspierające należy złożyć do ZUS wyłącznie w formie elektronicznej, za pomocą jednego z trzech kanałów wnioskowania:
• Platformę PUE ZUS
• Portal informacyjno-usługowy Emp@tia na stronie empatia.mpips.gov.pl
• Bankowość elektroniczną.
Wysokość świadczenia wspierającego zależy od poziomu potrzeby wsparcia, czyli liczby przyznanych punktów i jest powiązana z wysokością renty socjalnej.
Kwota świadczenia wynosi od 40% renty socjalnej (w przypadku ustalenia poziomu potrzeby wsparcia między 70 a 74 punktów) aż do 220% renty socjalnej (ustalenie poziomu potrzeby wsparcia na poziomie od 95 do 100 punktów).
Wraz z coroczną waloryzacją renty socjalnej, corocznej waloryzacji będzie podlegała także wysokość świadczenia wspierającego.
Ważne terminy!
Harmonogram wprowadzenia świadczenia wspierającego:
- I etap – od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 87 do 100 pkt
- II etap – od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 78 do 86 pkt
- III – ostatni etap – od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z pozostałymi uprawniającymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 70 do 77 pkt.
Powyższy harmonogram nie dotyczy osób z niepełnosprawnościami, na które ich opiekunowie co najmniej w dniu 1 stycznia 2024 r. lub później pobierali dotychczasowe świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna lub świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach – w przypadku takich osób z niepełnosprawnościami uzyskanie przez nie co najmniej 70 pkt w decyzji o poziomie potrzeby wsparcia, już od 1 stycznia 2024 r. będzie uprawniać do otrzymania świadczenia wspierającego.
Dodatkowo, za osobę pobierającą świadczenie wspierające, jak i za jej opiekuna, który nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, ze względu na potrzebę udzielenia wsparcia osobie pobierającej świadczenie wspierające, ZUS będzie opłacał składki na ubezpieczenie zdrowotne, od podstawy wysokości pobieranego świadczenia wspierającego. Ponadto, za opiekuna niepozostającego w zatrudnieniu, który wspólnie zamieszkuje i gospodaruje z osobą pobierającą świadczenie wspierające, ZUS będzie opłacał również składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego, przez okres sprawowania opieki.
UWAGA: Należy pamiętać, iż wszystkie osoby pobierające dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, gdzie osoby niepełnosprawne będą ubiegać się o świadczenie wspierające zobligowane są niezwłocznie o tym fakcie poinformować organ wypłacający dotychczasowe świadczenie.
Więcej informacji można znaleźć.
Ustawa z dnia 7 lipca 2023r. o świadczeniu wspierającym:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001429
Świadczenie wspierające, świadczenie pielęgnacyjne – pytania i odpowiedzi:
https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-wspierajace---pytania-i-odpowiedzi
https://www.gov.pl/web/uw-warminsko-mazurski/swiadczenie-wspierajace-dla-osob-z-niepelnosprawnoscia
